A zatem jeśli pracownik pracuje w równoważnym systemie czasu pracy i danego dnia ma do przepracowania 12 godzin, a ten dzień zostaje objęty zwolnieniem lekarskim, to wymiar do przepracowania obniża się o 12 godzin, ale wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek pracownik otrzymuje za dzień – tak samo, gdyby tego dnia miał wolne, miał
Oprócz podstawowego systemu czasu pracy pracodawcy mają jeszcze kilka innych opcji, które mogą wprowadzić w swoim zakładzie pracy. Jednym z najbardziej elastycznych jest równoważny system czasu pracy. Do jego zalet należy możliwość dłuższego pozostania w pracy jednego dnia, aby drugiego wyjść z pracy szybciej lub uzyskać dzień wolny. Jak w takim wypadku wygląda obliczanie nadgodzin? Sprawdź w naszym artykule! Czym jest równoważny czas pracy? Równoważny system czasu pracy jest jednym z systemów dopuszczanych przez Kodeks pracy. Polega na tym, że w jednym z dni pracy dobowy wymiar czasu pracy może przekroczyć podstawowe 8 godzin bez konieczności naliczania nadgodzin, jednak pracownik musi odrobić te dodatkowe godziny, odejmując je od innego dnia pracy lub zwiększając liczbę dni wolnych. Zastanawiasz się, jaki system najlepiej zastosować w Twojej firmie? Sprawdź, co powinieneś wiedzieć o systemach czasu pracy. Okres rozliczeniowy W przypadku równoważnego trybu pracy za obowiązujący okres rozliczeniowy przyjmuje się 1 miesiąc. Istnieją wyjątki, w których może zostać on przedłużony. Jeśli wykonywana praca zależna jest od warunków atmosferycznych, istnieje możliwość zwiększenia go do 4 miesięcy, natomiast w innych uzasadnionych sytuacjach – do 3 miesięcy. Jak wygląda grafik w równoważnym czasie pracy? Wprowadzenie równoważnego czasu pracy nie oznacza, że przestają obowiązywać zasady ustalone przez Kodeks pracy. Układając grafik czasu pracy, nadal musimy pamiętać o przeciętnie 40-godzinnym tygodniu pracy, a także o przerwach między zmianami: 11 godzinach odpoczynku dobowego i 35 godzinach nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego. W przypadku tego rozkładu czasu pracy następuje jednak dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, który wynosi 12, a w szczególnie określonych przypadkach, także 16 lub 24 godziny: 12 godz. – jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub organizacją czasu pracy, 16 godz. – przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy, 24 godz. – dotyczy pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych. Nadgodziny w równoważnym systemie czasu pracy Obliczanie godzin nadliczbowych w każdym systemie czasu pracy odbywa się nieco inaczej. Podstawowy dobowy wymiar czasu pracy przewiduje wystąpienie nadgodzin w sytuacji przekroczenia standardowych 8 godzin pracy danego dnia. Natomiast system równoważnego czasu pracy zakłada pracę w niestandardowych godzinach, raz może wynieść on 6, innym razem 12 godzin. Czy wykonywanie pracy przez ponad 8 godzin w przypadku równoważnego systemu czasu pracy, spowoduje naliczenie godzin nadliczbowych? Nie, jeśli zmiana nie przekroczy 12 godzin (lub 16 czy 24 w opisanych wyżej przypadkach). Chcąc obliczyć wysokość nadgodzin, należy wziąć pod uwagę także średniotygodniową normę czasu pracy. Średniotygodniowa norma czasu pracy – jak ją obliczyć? W Kodeksie pracy nie ma szczegółowych informacji na temat metody obliczania nadgodzin tego typu. Z pomocą przychodzi jednak Państwowa Inspekcja Pracy, która wskazała, w jaki sposób je obliczyć: liczbę godzin nadliczbowych dobowych należy odjąć od liczby godzin przepracowanych przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym, a następnie odjąć liczbę godzin obowiązującego wymiaru pracy od otrzymanej liczby. Rozliczenie średniotygodniowej nadwyżki godzin możliwe jest dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego. Jak obliczyć wynagrodzenie za nadgodziny? Praca w godzinach nadliczbowych wiąże się naturalnie z dodatkiem do pensji. Pracownikowi przysługuje, oprócz podstawowego wynagrodzenia, bonus w wysokości: 100% wynagrodzenia za godziny nadprogramowe przepracowane: w nocy, niedziele i święta (jeśli, zgodnie z rozkładem pracy, nie są to dni pracujące pracownika) dni wolne udzielone pracownikowi w zamian za pracę w te dni; 50% wynagrodzenia – za nadgodziny w pozostałe dni, niewymienione powyżej. O dodatku w wysokości 100% można mówić również w sytuacji przekroczenia normy tygodniowej, ale tylko w przypadku, gdy normy dobowe nie zostały przekroczone. W przypadku przekroczenia norm dobowych i tygodniowych pod uwagę bierzemy wyłącznie nadgodziny dobowe. Ewidencja w równoważnym systemie czasu pracy a nadgodziny Równoważny system pracy również wymaga prowadzenia ewidencji czasu pracy pracowników. Bez tego obliczanie wynagrodzenia za przepracowane godziny i ewentualne nadgodziny nie byłoby możliwe. Tę sprawę znaczącą ułatwia ewidencja czasu pracy online, którą oferuje aplikacja Kadromierz. Program ten pozwala na śledzenie długości zmian w czasie rzeczywistym. Zebrane dane można następnie łatwo eksportować do druku czy XLS lub do programów kadrowo płacowych. Taki raport zawiera również informację o pracy w godzinach nadliczbowych, godzinach pracy w porze nocnej oraz zestawienie dni wolnych od pracy.
Rozliczenie czasu pracy na koniec roku. Przepisy z zakresu prawa pracy pozwalają na wydłużenie okresu rozliczeniowego nawet do 12 miesięcy. Na koniec takiego okresu pracodawca jest obowiązany rozliczyć przepracowany przez pracowników czas. Jeżeli okres ten pokrywa się z rokiem kalendarzowym, stosownego rozliczenia należy dokonać na Odpowiedź: Rozumowanie przedstawione w treści pytania jest słuszne. W miesiącu wykorzystywania urlopu wypoczynkowego pracownik powinien otrzymać stałe pobory miesięczne – 875 zł brutto (zakładając, że nie przebywał na zwolnieniu lekarskim ani na urlopie bezpłatnym) oraz średnią urlopową ustaloną z przeliczonego wynagrodzenia za nadgodziny dobowe. Uzasadnienie: Zgodnie z podstawowa zasadą, wyrażoną w art. 172 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502), za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oblicza się w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.) – dalej I tak, na podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego składają się stałe i zmienne składniki płacy. Składniki stałe, określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w kwocie należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. W praktyce oznacza to, że nie ma potrzeby ich przeliczania, należy je bowiem wypłacić zatrudnionemu niezależnie od korzystania przez niego z urlopu. Średnia urlopowa Konieczność ustalenia tzw. średniej urlopowej wystąpi wówczas, gdy pracownik otrzymuje zmienne elementy płacy przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc. Włącza się je do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego w średniej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (przy znacznych wahaniach – z okresu nieprzekraczającego 12 miesięcy). Składników wynagrodzenia przysługujących za okresy dłuższe niż 1 miesiąc (np. kwartalnych, rocznych) w ogóle nie uwzględnia się w podstawie urlopowej. Sposób wyliczania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy wskazuje § 9 należy podzielić podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie, tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy pomnożyć przez liczbę godzin, które pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu. W mowa o „liczbie godzin, w których pracownik wykonywał pracę”. Należy przez to rozumieć wszystkie faktycznie przepracowane godziny. Godziny nieprzepracowane z powodu np. absencji chorobowej, czy urlopu bezpłatnego trzeba zatem odjąć od nominalnego wymiaru czasu pracy dla danego okresu rozliczeniowego, natomiast godziny nadpracowane (np. nadliczbowe) trzeba dodać. Wynagrodzenia urlopowego nie dopełnia się. Rozwiązanie problemu przedstawionego w pytaniu znajduje się w § 10 który stanowi, że w razie zmiany w zmiennych składnikach wynagrodzenia przysługujących za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian. Ponadto, warto pamiętać, że wynagrodzenie wraz z dodatkiem za godziny nadliczbowe zalicza się do składników zmiennych, przy czym składnikiem zmiennym za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc jest zawsze wynagrodzenie wraz z dodatkiem za nadgodziny dobowe, ponieważ musi być wypłacane na koniec każdego miesiąca, niezależnie od okresu rozliczeniowego. Z kolei wynagrodzenie wraz z dodatkiem za przekroczenie średniej tygodniowej normy czasu pracy jest miesięcznym składnikiem zmiennym wyłącznie dla zatrudnionych w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Pracownicy, których obowiązują okresy rozliczeniowe dłuższe niż jeden miesiąc są bowiem rozliczani z nadgodzin średniotygodniowych na koniec okresu rozliczeniowego, czyli po upływie od 2 do 12 miesięcy. W konsekwencji, wynagrodzenie wraz z dodatkami za przekroczenia średniotygodniowe należy u nich zaliczać do składników wynagrodzenia przysługujących za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, a co za tym idzie nieuwzględnianych w podstawie urlopowej, a jedynie włączanych do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Przykład Pracownikowi zatrudnionemu w podstawowym systemie czasu pracy na cały etat zmieniono wymiar czasu pracy na 1/2 etatu od dnia 1 marca 2015 r. Od tej daty świadczy on pracę od poniedziałku do piątku po 4 godziny dziennie i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 875 zł miesięcznie. Pracownik objęty jest jednomiesięcznym okresem rozliczeniowym. W grudniu 2014 r. oraz w styczniu i lutym 2015 r. zatrudniony otrzymał wynagrodzenie wraz z dodatkami za godziny nadliczbowe w wysokości: w grudniu – 312,60 zł. (za 20 godzin nadliczbowych), w styczniu – 246,15 zł (za 15 godzin nadliczbowych), w lutym – 459,48 zł (za 28 godzin nadliczbowych). W okresie tych trzech miesięcy przepracował wszystkie dni robocze. W marcu 2015 r. podwładny przebywał przez 10 dni na urlopie wypoczynkowym. Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy ze zmiennych składników: 312,60 zł + 246,15 zł + 459,48 zł. = 1018,23 zł. Podstawa wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy ze zmiennych składników przeliczona do ½ etatu: 1018,23 zł. x 0,5 etatu = 509,12 zł. Należy zaznaczyć, że takie przeliczenie (1/2 z 1018,23 zł) jest możliwe tylko dlatego, że wynagrodzenie dla nowego wymiaru czasu pracy stanowi połowę płacy sprzed zmiany. W innym przypadku należałoby wyliczyć wynagrodzenie wraz z dodatkami za nadgodziny według nowej jego stawki. Liczba godzin świadczenia pracy w okresie przyjmowanym do wyliczenia podstawy: 168 godzin nominalnego czasu pracy w grudniu 2014 r. + 160 godzin nominalnego czasu pracy w styczniu 2015 r. + 160 godzin nominalnego czasu pracy w lutym 2015 r. + 20 godzin nadliczbowych w grudniu + 15 godzin nadliczbowych w styczniu + 28 godzin nadliczbowych w lutym = 551 godzin Wynagrodzenie za 1 godzinę urlopu ze zmiennych składników: 509,12 zł (podstawa wymiaru wynagrodzenia urlopowego ze zmiennych składników) : 551 (liczba godzin faktycznie przepracowanych przez zatrudnionego w okresie przyjmowanym do wyliczenia podstawy) = 0,92 godzin urlopu: 10 dni urlopu x 4 godziny = 40 godzin Wynagrodzenie urlopowe ze zmiennych składników (tzw. średnia urlopowa): 0,92 zł (wynagrodzenie za 1 godzinę urlopu ze zmiennych składników) x 40 godzin urlopu = 36,80 zł. Wynagrodzenie należne za marzec: 875 zł (stały składnik wynagrodzenia niewymagający przeliczeń) + 36,80 zł. (średnia urlopowa) = 911,80 zł. Oczywiście, jeżeli w marcu pracownikowi przysługiwały jeszcze inne składniki wynagrodzenia (np. za pracę nadliczbową), należało je doliczyć. Magdalena Skalska, autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Odpowiedzi udzielono r. Nadgodziny średniotygodniowe i dobowe. W systemie równoważnym czasu pracy również mogą się pojawiać godziny nadliczbowe. Pracą nadliczbową w tym systemie jest praca wykonywana ponad dobowy wymiar, wynikający z obowiązującego harmonogramu.
Rozliczanie nadgodzin pracownika, zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy może w praktyce sprawiać pewne problemy. Przede wszystkim pracownik, który pracuje na niepełnym etacie, może mieć zaplanowaną do przepracowania różną liczbę godzin w poszczególnych dniach. Dodatkowo może się zdarzyć sytuacja, w której rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie dotyczyć będzie nadgodzin powstałych z powodu pracy w dni wolne – np. dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, dni wolne grafikowo, dni wolne – niedziele i święta większego nie ma, jeśli rozliczanie nadgodzin dotyczy pracownika – niepełnoetatowca, który pracuje w tych samych godzinach we wszystkie dni robocze, np. pracownika zatrudnionego na pół etatu, pracującego po 4 godziny dziennie. Jeśli jednak grafik pracownika przewiduje różne godziny pracy (pisaliśmy o harmonogramach tu: Harmonogram pracy) w różnych dniach, sprawa rozliczania nadgodzin komplikuje się nadgodzin pracownika na niepełnym etacieNa szczęście nie bardzo. W tym artykule omówimy rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie. Najpierw trochę niezbędnej teorii, potem konkretne przykłady rozliczania nadgodzin niepełnoetatowcówRozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie – kiedy w ogóle powstają nadgodziny?Stosownie do przepisu art. 129 §1 kodeksu pracy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem przepisów o równoważnym systemie czasu pracy itp. (czyli dopuszczających wydłużenie dniówki pracowniczej do 12 i więcej godzin bez powstawania nadgodzin).Co do zasady zatem każda godzina przepracowana ponad obowiązujące pracownika normy będzie pracą w godzinach nadliczbowych. Stanowi o tym zresztą wprost przepis art. 151 §1 kodeksu pracy:Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach z kolei nadgodziny (praca w godzinach nadliczbowych) dopuszczalna jest jedynie w ściśle określonych okolicznościach. Przede wszystkim praca w nadgodzinach jest dopuszczalna w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, a także ze względu na szczególne potrzeby nadgodzin pracownika na niepełnym etacieRozliczanie nadgodzin, w tym również rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie ma miejsce w przeważającej większości przypadków z tą drugą sytuacją – nadgodziny powstają ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy. Należy tu od razu podkreślić, iż te szczególne potrzeby wynikają ze zdarzenia nagłego i niespodziewanego. Nadgodzin co do zasady nie można planować z góry, nawet chcąc później te nadgodziny odpowiednio pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi należy się albo czas wolny albo wynagrodzenie wraz z odpowiednimi dodatkami (50% za tzw. nadgodziny dobowe i 100% za nadgodziny przypadające na porę nocną, niedziele, święta, dni wolne od pracy udzielone w zamian za pracę w niedzielę, a także za przekroczenie normy średniotygodniowej, tzw. nadgodziny średniotygodniowe).Jeśli rozliczanie nadgodzin pracownika (również rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie) odbywa się tak, że wniosek o oddanie czasu wolnego za nadgodziny składa pracownik, to pracodawca oddaje mu czasem wolnym tę samą ilość godzin, jakie pracownik przepracował w nadgodzinach. Z kolei, jeśli oddawanie czasu wolnego odbywa się z inicjatywy pracodawcy, tzn. pracodawca sam wskazuje terminy, w jakich pracownik na swoje nadgodziny „odebrać” czasem wolnym, to oddaje tych nadgodzin o połowę dodać, iż zgodnie z art. 151 §5 kodeksu pracy strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do praktyce ten limit można ustalić na różne sposoby (więcej o tym za chwilę), najważniejsze jest jednak to, godziny wykraczające poza ten limit, dopóki nie naruszają norm czasu pracy, to nie są zaliczane do nadgodzin. Jedynie pracodawca finansowo rekompensuje je tak samo, a więc wypłaca za nie wynagrodzenie wraz ze stosownymi dodatkami, ale nie zalicza się tych dodatkowych godzin do nadgodzin. Ma to znaczący wpływ na rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie – a dlaczego, to już za chwilę pokażemy na konkretnych niedawno również: Umowa na pół etatuTen limit, o którym mowa w art. 151 §5 kodeksu pracy może być ustalony na różne sposoby. Przykładowo – pracodawca zatrudnia pracownika na 1/2 etatu. W zawartej z nim umowie o pracę pracodawca ustalił, iż przekroczenie 6 godziny pracy w ciągu doby pracowniczej uprawnia pracownika do dodatku jak za godziny limit może wynosić 4, 5 6 albo 7. Nie ma sensu ustalać go na 8 godzin, bowiem od 8 godziny pracy pracownikowi i tak przysługują dodatki, ta praca ponad 8 godzin co do zasady będzie pracą w godzinach nadgodzin pracownika na niepełnym etacieTen limit można wskazać np. w ten sposób, że dodatki za nadgodziny będą przysługiwać od 6 godziny pracy na dobę, od 30 godziny pracy w tygodniu, czy od przekroczenia 3/4 etatu itp. Ważne jedynie, aby był on niższy niż norma. Tego ustalenia w umowie o pracę, o którym mowa w art. 151 §6 kodeksu pracy należy dokonać obowiązkowo, ma ono wpływ na rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 2008 roku sygn. I PK 315/07 jeśli w umowie o pracę, przewidującą zatrudnienie pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy, nie uwzględniono liczby godzin, powyżej której rozliczanie nadgodzin pracownika przewiduje dodatki za godziny nadliczbowe, to te dodatki pracownikowi nie się w związku z powyższym zdarzyć następująca sytuacja. Pracownik pracuje na pół etatu po 4 godziny dziennie. Jednego dnia przepracował 5 godzin, a więc więcej niż powinien, ale mniej niż wynosi limit (ustalony na 6 godzin), drugiego dnia przepracował 7 godzin, a więc więcej niż ustalony limit, ale mniej niż norma dobowa (wynosząca zgodnie z art. 129 §1 kodeksu pracy 8 godzin), a trzeciego dnia przepracował 9 godzin, a więc więcej niż tym pierwszym przypadku rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie nie jest konieczne – mamy tu do czynienia z pracą ponad wymiar, za którą pracownikowi należy się zwykłe wynagrodzenie za 5 godzin, bo tyle przepracował tego drugim przypadku mamy do czynienia z pracą ponad limit, ale nie ponad normę dobową, a więc za tę pracę ponad limit należy się pracownikowi zwykłe wynagrodzenie oraz dodatki jak za nadgodziny. Rozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie polega na ustaleniu jego wynagrodzenia wraz z dodatkami za tę pracę ponad limit – to jedyna forma kolei w trzecim przypadku pracownik już „klasycznie” pracował w nadgodzinach, bowiem przekroczył normę dobową. Należy mu się za to wynagrodzenie wraz ze stosownymi dodatkami za pracę w nadgodzinach, ewentualnie rozliczanie nadgodzin może polegać na oddaniu czasu wolnego za nadgodzin pracownika na niepełnym etacieZałóżmy, że pracownik jest zatrudniony na 1/2 etatu. W umowie o pracę znajduje się zapis, że pracą uprawniającą pracownika do dodatku za nadgodziny, o którym mowa w art. 151(1) §1 kodeksu pracy jest praca ponad 6 godzin na dobę. W dniu, w którym pracownik miał zaplanowane 4 godziny pracy przepracował – ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy – 10 godzin. W pozostałe dni pracował zgodnie z ustalonym grafikiem, praca dodatkowa ponad obowiązujący rozkład wystąpiła jedynie w tym dniuRozliczanie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie w tym wypadku wygląda następująco: w powyższej sytuacji pierwsze 4 godziny pracy są pracą rozkładową, za którą pracownikowi należy się normalne wynagrodzenie (wykonał pracę zgodnie z grafikiem). Ponieważ limit ustalono na 6 godzin na dobę, to 2 kolejne godziny pracy w tym dniu, czyli praca w 5 i 6 godzinie jest pracą ponadwymiarową, za którą należy się pracownikowi normalne 2 godziny pracy (praca w 7 i 8 godzinie) są godzinami pracy ponad ustalony w umowie o pracę limit, a więc pracownikowi za te godziny pracy należy się normalne wynagrodzenie plus dodatki za nadgodziny. Z kolei praca w następnych 2 godzinach (9 i 10 godzinie) to już praca ponad obowiązującą zgodnie z art. 129 §1 kodeksu pracy normę czasu pracy (norma dobowa wynosi 8 godzin), a więc należy się za nią wynagrodzenie i dodatki za nadgodzin pracownika na niepełnym etacie wygląda nieco inaczej, jeśli pracodawca ustalił z pracownikiem w umowie o pracę nie w postaci przekroczenia dobowego, ale umowa z pracownikiem, zatrudnionym na 1/2 etatu przewiduje, że dodatki za nadgodziny, o których mowa w art. 151(1) §1 kodeksu pracy przysługują po przekroczeniu średniotygodniowo 30 godzin pracy. Co do zasady, skoro norma średniotygodniowa dla pełnego etatu wynosi 40 godzin (art. 129 §1 kodeksu pracy), to dla pół etatu będzie to odpowiednio proporcjonalnie mniej, czyli 20 godzin, z kolei dla 3/4 etatu będzie to 30 godzin nadgodzin pracownika na niepełnym etacie, jeśli w umowie o pracę ustalono limit nie w postaci przekroczenia dobowego, ale średniotygodniowego, wygląda tak, jak na poniższym został zatrudniony na 1/2 etatu, pracuje po 4 godziny dziennie zgodnie z ustalonym grafikiem. W umowie o pracę pracodawca ustalił z pracownikiem, iż dodatki, o których mowa w art. 151(1) §1 kodeksu pracy będą wypłacane po przekroczeniu 30 godzin marcu ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy pracownik pracował codziennie po 7 godzin. Pracował zatem więcej niż miał zaplanowane, a jednocześnie nie przekroczył normy dobowej, która wynosi 8 godzin. W marcu są 22 dni robocze, czyli pracownik przepracował w sumie 22 * 7 = 154 nadgodzin pracownika na niepełnym etaciePonieważ w umowie o pracę przyjęto, że dodatki za nadgodziny naliczane są po przekroczeniu normy średniotygodniowej 30 godzin, to rozliczenie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie sprowadza się do ustalenia, ile wyniosła jego norma średniotygodniowa, skoro pracował po 7 godzin na pełne tygodnie po 30 godzin plus 2 dni po 8 godzin * 3/4 = 132 godzinyPracownik w sumie przepracował 154 godziny, odejmując zatem od tego 132 godziny otrzymujemy wynik 22 nadgodziny, za jakie pracownikowi należy się wynagrodzenie z dodatkami za godziny pracownik ten, skoro pracuje na 1/2 etatu, powinien w tym miesiącu przepracować 22 * 4 = 88 godzin. Przepracował 154, a więc za te 154 – 88 = 66 godzin otrzyma normalne wynagrodzenie, z tym, że jedynie za 22 godziny wynagrodzenie z dodatkami za teraz, że pracownik ten nie pracował w czerwcu codziennie po 7 godzin, a jedynie w jeden dzień pracował 7 godzin, a w pozostałe dni normalnie po 4 godziny dziennie. W takim wypadku on oczywiście przepracował o te 3 godziny więcej niż powinien, ale w żaden sposób nie przekłada się to na pracę ponad 30 godzin skoro tak, to rozliczenie nadgodzin pracownika na niepełnym etacie w tym wypadku wygląda w ten sposób, że za te 3 godziny pracy ekstra pracownik otrzyma jedynie normalne wynagrodzenie za rozliczania nadgodzin pracownika na niepełnym etacie będzie wyglądał w przypadku, gdy pracownik niepełnoetatowy zostaje zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy, z możliwością wydłużenia dniówki pracowniczej do 12, 16 czy nawet 24 godzin. W tym wypadku również praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy, a także praca ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy stanowi pracę w godzinach również należy ustalić pewne limity, po przekroczeniu których pracownik nabywa prawo do dodatku za nadgodziny. Limity te mogą zostać ustalone dobowo, średniotygodniowo, a nawet w wymiarze etatu. Możliwe jest np. zatrudnienie pracownika na 1/2 etatu i zapisanie w zawartej z nim umowie o pracę, że dodatki, o których mowa w art. 151(1) §1 kodeksu pracy będą wypłacane po przekroczeniu czasu pracy odpowiedniego dla 0,7 praktyce zatem jeśli pracownik zatrudniony na 1/2 etatu ma do przepracowania 88 godzin tygodniowo (22 dni robocze po 8 godzin każdy i wynik podzielony przez 2), to dodatki za nadgodziny są wypłacane, jeśli przepracuje on więcej niż 0,7 * 176 godzin = 123,2 kolejnym wpisie już niebawem rozliczanie nadgodzin na konkretnych wynagrodzeniach, z uwzględnieniem różnego rodzaju składników wynagrodzeń – premii, prowizji, dodatków
Z tego względu dodatek za takie nadgodziny wypłacany jest dopiero na koniec tego okresu rozliczeniowego, w którym miały miejsce nadgodziny średniotygodniowe. Zgodnie z Art. 135 Kodeksu Pracy, w systemie równoważnego czasu pracy, dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin.
Rozwiązanie problemu zleconego przez użytkownika serwisu Przyjmując za podstawę przedstawiony powyżej stan faktyczny, przygotowaliśmy dla klienta kompleksowe rozwiązanie. GRAFIK CZASU PRACY sierpień 2014 roku Data 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Dzień Pt. Sob. Nd. Pon. Wt. Śr. Czw. Pt. Sob. Nd. Pon. Wt. Śr. Czw. Pt Plan 12 4 WN 12 W5 WH 12 12 W5 WN 12 WH 12 12 WŚ Wyk. 13 6 WN 12 W5 WH 13 12 W5 WN 12 WH 13 12 WŚ Data 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Dzień Sob. Nd. Pon. Wt. Śr. Czw. Pt. Sob. Nd Pon. Wt. Śr. Czw. Pt. Sob. Nd Plan W5 WN 12 WH 12 WH 12 4 WN 12 W5 WH 12 12 W5 WN Wyk. W5 WN 12 WH 12 WH 12 9 WN 12 W5 WH 12 12 W5 WN wrzesień 2014 roku Data 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Dzień Pon. Wt. Śr. Czw. Pt. Sob. Nd. Pon. Wt. Śr. Czw. Pt. Sob. Nd. Pon. Plan 12 WH 12 WH 12 4 WN WH 12 WH 12 W5 W5 WN WH Wyk. 12 WH 12 WH 12 4 WN WH 12 WH 12 W5 W5 WN WH Data 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Dzień Wt. Śr. Czw. Pt. Sob. Nd. Pon. Wt. Śr. Czw. Pt. Sob. Nd. Pon. Wt. Plan 12 WH 12 WH 4 WN WH W5 WH 12 WH 4 WN WH W5 Wyk. 13 WH 12 WH 4 WN WH W5 WH 13 WH 6 WN WH W5 Legenda:WN – wolna niedziela,W5 – dzień wolny z pięciodniowego tygodnia pracy,WH – dzień harmonogramowo wolny od pracy,WŚ – święto. W ramach ½ etatu pracodawca mógł polecić ekspedientowi 168 godzin pracy w okresie rozliczeniowym. Plan na sierpień i wrzesień 2014 r. obejmuje aż 272 godziny, czyli o 104 godziny więcej, niż pozwala na to wymiar zatrudnienia pracownika. W praktyce oznacza to, że doszło do zaplanowania pracy w godzinach ponadwymiarowych. Działanie to nie narusza wprost żadnego przepisu, więc pracodawcy nie grozi za nie mandat w razie kontroli PIP. Do obowiązków pracownika należy stosowanie się do poleceń przełożonych dotyczących pracy, a jednym z nich jest polecenie pracy ponadwymiarowej. W przypadku gdy pracodawca wie z wyprzedzeniem o konieczności wykonywania takich zadań, może zaplanować je podwładnemu w grafiku. Jest to działanie korzystne dla obu stron, gdyż pozwala pracownikowi dostosować rozkład zadań realizowanych w czasie wolnym do rozkładu pracy. Z drugiej jednak strony stałe planowanie pracy ponad wymiar może być uznane za działanie sprzeczne z treścią umowy i normą art. 94 pkt 2 kodeksu pracy, nakazującą pracodawcy organizowanie pracy w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, w tych okolicznościach limitowanego wymiarem zatrudnienia. Proszę pamiętać, że: choć w przypadku zatrudnienia na ½ etatu i wykonywania pracy w wymiarze znacząco wyższym od tej cząstki pracownik traci na urlopie wypoczynkowym, do którego nabywa prawo zgodnie z treścią umowy, nie ma on roszczenia o ustalenie wyższego wymiaru zatrudnienia niż wynikający z umowy (por. wyrok SN z 23 listopada 2001 r., I PKN 678/00, OSNP 2003/22/538). Ekspedient 8-krotnie wykonywał pracę dłużej, niż to przewidywał grafik, ale nie wszystkie przypadki będą kwalifikowane jako nadgodziny. Skutek w postaci przekroczenia normy dobowej lub przedłużonego dobowego wymiaru wywołuje dodatkowa godzina pracy w piątek 1, w czwartek 7, w środę 13 oraz ostatnia godzina pracy w sobotę 23 sierpnia, a ponadto godzina pracy we wtorek 16 i w czwartek 25 września. Pozostałe przypadki pracy ponad zaplanowany w rozkładzie wymiar skutkują powstaniem godzin ponadwymiarowych. Łącznie pracownik przepracował 286 godzin, z czego 6 godzin to przekroczenia normy dobowej lub przedłużonego wymiaru dobowego. Z tej puli 174 godziny pracy przypadają na sierpień, w którym pracownik mógł mieć zaplanowane maksymalnie 168 godzin (wymiar dla okresu rozliczeniowego), skoro w ramach dłuższego okresu rozliczeniowego dopuszczalne jest zaplanowanie nierównomiernego czasu pracy, a pracodawca przewidział mu w ramach grafiku 164 godziny pracy. Z 10 godzin przepracowanych ponad ten plan 4 to nadgodziny dobowe, co daje 6 godzin ponadwymiarowych. Normalne wynagrodzenie za tę pracę ekspedient powinien otrzymać z pensją za sierpień. We wrześniu przepracował on 112 godzin, w tym 2 nadgodziny dobowe, a skoro z puli godzin przypadających do zaplanowania w skali okresu rozliczeniowego pozostały jedynie 4 (168 godz. – 164 godz.), pozostałych 106 godzin wrześniowej pracy to godziny ponadwymiarowe. Fakt przepracowania łącznie aż 112 godzin ponadwymiarowych, a w sumie 286 godzin przy wymiarze równym 168 godzinom nie skutkuje przekroczeniem limitu godzin ponadwymiarowych, ustalonego na poziomie przeciętnie 39 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Skoro w 2-miesięcznym okresie przypada 8 pełnych tygodni, pracownik musiałby przekroczyć wartość 328 godzin (336 godz. – 8 tyg. × 1 godz.), żeby nabyć prawo do dodatku jak za pracę w godzinach nadliczbowych pracy, zakładając, że ustalamy je tylko na pełne tygodnie, nie biorąc pod uwagę dni wystających poza pełne tygodnie. Jedyne dodatki, do których ma prawo, przysługują zatem za 6 nadgodzin dobowych, które zaistniały w dniach pracy, poza porą nocną. Zatrudnienie pracownika na część etatu Zatrudnienie pracownika na część etatu rodzi konieczność ustalenia w umowie dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad wymiar, której przekroczenie uprawnia podwładnego do dodatku do normalnego wynagrodzenia, liczonego jak za pracę w nadgodzinach. Proszę pamiętać, że: art. 151 § 5 kp, z którego wynika ten obowiązek, nie stanowi samoistnej podstawy prawa pracownika do dodatku za pracę w godzinach ponadwymiarowych, gdyż warunkiem jego wypłaty jest porozumienie się stron co do dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad umówioną część etatu. Niedokonanie takich ustaleń powoduje, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 9 lipca 2008 r. (I PK 315/07) świadczenie to nie przysługuje. Ten sam wniosek płynie z postanowienia SN z 27 marca 2012 r. (III PK 77/11). Nie oznacza to jednak, że działanie polegające na nieokreślaniu limitów pracy ponad wymiar w umowach zawieranych na część etatu jest prawidłowe. Przeciwnie, choć z art. 151 § 5 kp nie wynikają sankcje za niedopełnienie tego obowiązku, ustawodawca posłużył się w nim sformułowaniem „strony ustalają”, które nie pozostawia wątpliwości co do konieczności uregulowania tej kwestii w treści umowy. Wskazane orzecznictwo SN wyklucza możliwości przyznania pracownikowi prawa do dodatków za wszystkie godziny pracy ponad wymiar, co byłoby naturalnym skutkiem uznania, że nieokreślenie limitu w umowie nie wyklucza prawa do tego świadczenia. Taka wykładnia stawiałaby pracowników, którzy nie mają określonego umownego limitu, w znacznie korzystniejszej sytuacji w stosunku do pozostałych niepełnoetatowców. Prawie żaden pracodawca nie określa dopuszczalnej liczby godzin ponadwymiarowych na poziomie równym wymiarowi zatrudnienia pracownika, skoro może przyjąć wyższą granicę i ograniczyć dodatkowe koszty takiej pracy. Jak określić limit godzin ponadwymiarowych Ustalenie dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad wymiar pozostawiono stronom zatrudnienia, a skoro jest to element umowy o pracę, powinno do tego dojść jeszcze przed podpisaniem angażu. Limit godzin ponadwymiarowych musi być wyższy lub równy wymiarowi zatrudnienia pracownika, nie może jednak przekraczać powszechnie obowiązujących norm, czyli 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Niezależnie od wymiaru zatrudnienia ich przekroczenie skutkuje bowiem powstaniem nadgodzin. Sposób określenia limitu powinien być dostosowany od systemu i rozkładu czasu pracy, które pracodawca zamierza stosować względem podwładnego. W przypadku osób zatrudnionych w podstawowym czasie pracy, pracujących regularnie przez 5 dni w tygodniu w niższym niż 8 godzin wymiarze dobowym, pracodawca może go ustalić np. na poziomie 7 godzin na dobę. Takie rozwiązanie nie sprawdzi się w przypadku niepełnoetatowców zatrudnionych w systemie równoważnym lub np. weekendowym, pozwalającym pracodawcy na planowanie w niektórych dniówkach przedłużonego do 12 godzin dobowego wymiaru czasu pracy. Ustalenie limitu na poziomie 7 godzin na dobę powodowałoby, że każde zaplanowanie 12-godzinnej zmiany rodziłoby po stronie pracownika prawo do dodatków za 5 ostatnich godzin pracy. W takich okolicznościach znacznie lepszym rozwiązaniem okazuje się odniesienie do wartości tygodniowej. W większości przypadków może to być 39 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, niemniej określenie tego limitu w formie sztywnej nie sprawdzi się w zakładach korzystających z możliwości nierównomiernego rozkładu czasu pracy w ramach dłuższych okresów rozliczeniowych. W takich firmach może się bowiem zdarzyć, że w niektórych tygodniach rozkład będzie przewidywał więcej niż 40 godzin pracy, co zostanie zrekompensowane w innych tygodniach okresu rozliczeniowego. Przy sztywnym limicie godzin ponadwymiarowych nie ma to jednak znaczenia, gdyż przekroczenie 39 godzin pracy na tydzień rodzi po stronie pracownika prawo do dodatków. Z tego względu najbezpieczniejszym wyjściem jest określenie omawianego limitu na poziomie przeciętnie 39 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Skutkiem takiej regulacji dodatki za godziny ponadwymiarowe przekraczające limit będziemy rozliczać tak jak nadgodziny średniotygodniowe, czyli dopiero po zamknięciu okresu rozliczeniowego. Z drugiej strony rozwiązanie to pozwala maksymalnie ograniczyć koszty z uwagi na niewielkie prawdopodobieństwo przekroczenia takiego limitu. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe Ustawodawca nie określił zasad obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, które nie powodują przekroczenia limitu tej pracy ustalonego w umowie. Skoro jednak po jego osiągnięciu kolejne godziny ponadwymiarowe rodzą prawo do normalnego wynagrodzenia uzupełnionego o dodatek, powszechnie przyjmuje się, że w przypadku ponadwymiarówek nienaruszających limitu pracownik nabywa prawo jedynie do normalnego wynagrodzenia za pracę. Jeśli otrzymuje pensję w stawce godzinowej, nie wymaga to żadnych przeliczeń, ale w przypadku określenia jej w kwocie miesięcznej lub prawa do innych stałych składników pensji wypłacanych co miesiąc prawidłowe naliczenie wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe będzie wymagało podzielenia tych elementów płacy przez wymiar przypadający do przepracowania w ramach umówionej części etatu. W zakładach stosujących dłuższe okresy rozliczeniowe takie działanie trzeba będzie przeprowadzać odrębnie dla każdego miesiąca, gdyż normalne wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe musi być wypłacane z pensją za miesiąc, w którym zaistniały. Wpływ na wysokość stawki godzinowej normalnego wynagrodzenia wywierają różnice w wymiarach przypadających do przepracowania w poszczególnych miesiącach. W efekcie wypłata normalnego wynagrodzenia za taką pracę z końcem okresu powoduje opóźnienie w wypłacie składnika pensji, który był możliwy do wcześniejszego naliczenia, a co więcej, może skutkować zaniżeniem jego wysokości. Oba te działania to wykroczenia zagrożone w razie wizyty PIP karą grzywny. ROZLICZENIE WYNAGRODZENIA Składnik wynagrodzenia Kolejność działań Obliczenia wymiar czasu pracy 1. Ustalamy wymiar czasu pracy przypadający do przepracowania w skali okresu rozliczeniowego: (8 tyg. × 40 godz. + 3 dni ×8 godz. – 1 dzień × 8 godz.) × ½ etatu = (320 godz. + 24 godz. – 8 godz.) × ½ etatu = 168 godz. normalne wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe 2. Ustalamy stawkę godzinową normalnego wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe z: 3. Obliczamy normalne wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe z: sierpnia 2014 r. zł : 80 godz. = 15 zł września 2014 r. zł : 88 godz. = 13,64 zł sierpnia 2014 r. 6 godz. ×15 zł = 90 zł września 2014 r. 106 godz. × 13,64 zł = 1445,84 zł normalne wynagrodzenie za nadgodziny 4. Ustalamy stawkę godzinową normalnego wynagrodzenia za nadgodziny z: 5. Obliczamy normalne wynagrodzenie za nadgodziny z: sierpnia 2014 r. zł : 80 godz. = 15 zł września 2014 r. zł : 88 godz. = 13,64 zł sierpnia 2014 r. 4 godz. × 15 zł = 60 zł września 2014 r. 2 godz. × 13,64 zł = 27,28 zł dodatek 50% za nadgodziny 6. Ustalamy stawkę dodatku 50% za nadgodziny dobowe z: 7. Obliczamy wartość należnego dodatku za nadgodziny dobowe z: sierpnia 2014 r. ( zł : 80 godz.) × 50% = 15 zł × 50% = 7,50 zł września 2014 r. ( zł : 88 godz.) × 50% = 13,64 zł × 50% = 6,82 zł sierpnia 2014 r. 4 godz. × 7,50 zł = 30 zł września 2014 r. 2 godz. × 6,82 zł = 13,64 zł ogółem do wypłaty wynagrodzenie zasadnicze + + normalne wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe + normalne wynagrodzenie za nadgodziny dobowe + dodatki za nadgodziny dobowe sierpień: zł + 90 zł + 60 zł + 30 zł = zł wrzesień: zł + zł + 27,28 zł + 13,64 zł = zł Prześlij nam swój problem. Skontaktujemy się i pomożemy.
Pierwszego dnia miesiąca zatrudniliśmy pracownika w równoważnym systemie czasu pracy w 12-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Z ostatnim dniem tego miesiąca wystąpił on z ofertą rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron, na co uzyskał zgodę.
Wykonywanie obowiązków zawodowych z tytułu umowy o pracę rządzi się zasadami zawartymi w Kodeksie pracy. Jest on również głównym źródłem informacji, jeżeli chodzi o pracę w godzinach ponadwymiarowych, potocznie zwanych nadgodzinami. O czym powinien pamiętać pracodawca w trakcie ich wyliczania oraz co odróżnia nadgodziny dobowe od średniotygodniowych? Tego dowiesz się z poniższego artykułu! Nadgodziny dobowe. Co to takiego? Każdy stosunek pracy zawarty z tytułu umowy o pracę sprawia, że na pracowniku i pracodawcy zaczynają spoczywać obowiązki, których niedopełnienie może mieć konsekwencje prawne. Dotyczy to także kwestii godzin ponadwymiarowych, znanych jako nadgodziny. Zgodnie z Kodeksem pracy za każdą nadliczbową godzinę pracownikowi przysługuje należyta rekompensata. Aby jednak móc w pełni zrozumieć ten mechanizm, warto dowiedzieć się, co tak naprawdę kryje się pod pojęciem nadgodzin dobowych. W trakcie zawierania umowy o pracę każdy pracownik zostaje poinformowany o normie dobowej czasu pracy, w jakiej będzie wykonywał swoje obowiązki. Najczęściej jest to 8 godzin w systemie podstawowym i 12 godzin w systemie równoważnym. Według Kodeksu pracy (art. 129) praca wykonywana po przekroczeniu obowiązującej normy czasu pracy, jak również ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, powodują powstanie nadgodzin dobowych. Mówiąc ogólnikowo, są to zatem godziny, które dany pracownik spędza w firmie po oficjalnym zakończeniu dnia pracy. Wyliczanie nadgodzin dobowych w systemie podstawowym (8 godzin) odbywa się na bardzo prostych zasadach. Wystarczy, że każda dodatkowo przepracowana godzina będzie zaznaczana w grafiku lub kalendarzu. Do stwierdzenia, czy w trakcie danego dnia doszło do przekroczenia obowiązującej normy czasu pracy, tak naprawdę wystarczyć skrupulatnie prowadzona dokumentacja. Przykład: jeżeli pracownik w systemie podstawowym w poniedziałek został dłużej o jedną godzinę (czyli przepracował łącznie 9 godzin), we czwartek zaś o dwie godziny (10 godzin), to liczba nadgodzin dobowych będzie wynosić kolejno: jedną i dwie godziny, bo tyle przekroczył przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku równoważnego systemu czasu pracy (12 godzin), z tym jednak wyjątkiem, że dobowe normy czasu pracy mogą różnić się każdego dnia. Należy więc zachować szczególną uwagę w trakcie analizowania każdego dnia. Przykład: jeżeli pracownik w systemie równoważnym w poniedziałek miał przepracować 12 godzin, jednak został dłużej o jedną godzinę (czyli przepracował łącznie 13 godzin) to liczba nadgodzin dobowych wynosi 1 godzinę. Jeżeli jednak miał przepracować 6 godzin, a przepracował o dwie więcej (czyli łącznie 8 godzin), nie mamy do czynienia z nadgodzinami dobowymi, bowiem dobowa norma czasu pracy nie została przekroczona. Nadgodziny dobowe a średniotygodniowe – różnice Oprócz pojęcia nadgodzin dobowych w Kodeksie pracy występuje także określenie „nadgodziny średniotygodniowe”. W tym wypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której w trakcie okresu rozliczeniowego pracownik przekracza odgórnie przyjętą tygodniową normę czasu pracy, która przeciętnie wynosi 40 godzin. Określenie tego, czy nadgodziny wystąpiły w danym czasie, jest możliwe dopiero po zamknięciu konkretnego okresu rozliczeniowego – wtedy bowiem pracodawca zyskuje wgląd w faktycznie przepracowane godziny każdego zatrudnionego. Aby ustalić, czy w danym okresie rozliczeniowym wystąpiły nadgodziny średniotygodniowe, od przepracowanych godzin należy odjąć liczbę nadgodzin dobowych, a następnie odjąć od tego wynik działania: 8 godzin pomnożone przez liczbę dni przypadających od poniedziałku do piątku i wykraczających poza pełne tygodnie okresu rozliczeniowego. Finalnie zaś otrzymany wynik należy podzielić przez liczbę pełnych tygodni, występujących w danym okresie rozliczeniowym. Rekompensata za pracę w nadgodzinach Praca w nadgodzinach jest możliwa w dwóch sytuacjach: kiedy konieczne będzie przeprowadzenie akcji ratowniczej lub w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy. Jednak nie każdy pracownik jest zobowiązany do spełnienia woli przełożonego. Sprawdź, kto nie może pracować w nadgodzinach! Niemniej za każdą godzinę dodatkowo spędzoną w miejscu zatrudnienia pracownikowi przysługuje należyta rekompensata, która może przyjąć dwie formy: dodatkowego wynagrodzenia, czasu wolnego. W pierwszym wypadku wysokość rekompensaty jest uzależniona od dnia lub pory wystąpienia nadgodzin, wynosząc kolejno 100 proc.: w nocy, w niedziele i święta, w dni wolne udzielone pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto, z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Wynagrodzenie w wysokości 50 proc. zostaje zaś naliczone we wszystkich pozostałych sytuacjach – czyli wtedy, kiedy nadgodziny dobowe nie występowały w porze nocnej. Jeżeli zaś chodzi o rekompensatę w postaci czasu wolnego, może być on przyznawany zarówno na wniosek pracownika, jak i pracodawcy. Gotowy wzór znajdziesz tutaj! W pierwszym wypadku liczba wolnych godzin powinna być równoważna z przepracowanymi nadgodzinami dobowymi – czyli przy wyrobionych 3 godzinach nadgodzin, pracownikowi przysługują 3 godziny wolnego (także po zakończeniu okresu rozliczeniowego). W drugim zaś obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie pracownikowi czasu wolnego do końca okresu rozliczeniowego, w którym miała miejsce praca w nadgodzinach dobowych. Ze względu na to, iż jest to indywidualna inicjatywa przełożonego, jego wymiar musi być jednak o połowę wyższy, aniżeli liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. Zaplanuj pracę z Kadromierzem! Nadgodziny dobowe niewątpliwie potrafią zaburzyć cały normowany system pracy. Aby jednak nie pominąć żadnej istotnej kwestii w tym aspekcie, warto skorzystać z niezawodnego rozwiązania, jakim jest narzędzie Kadromierz! Dzięki niemu każdy przedsiębiorca nie tylko sprawnie zaplanuje nadchodzące działania, ale i odnotuje wszelkie sprawy, związane z nadgodzinami dobowymi i ich rekompensatą. Chcesz wiedzieć, jak oznaczyć dni, w których pracownik odbiera czas wolny za nadgodziny? Sprawdź nasz krótki poradnik! . 44 217 710 297 82 675 482 451

nadgodziny średniotygodniowe w równoważnym systemie czasu pracy